Reportage Hulpverleners met PTSS staan in de rij voor buddyhond

Hulpverleners met PTSS staan in de rij voor buddyhond

Gepubliceerd op: 27 augustus 2016

Hulpverleners en veteranen met een posttraumatische stressstoornis (PTSS) en kunnen veel baat hebben bij een buddyhond. Zo’n speciaal getrainde PTSS-hond signaleert spanning en angst, wekt zijn baasje bijvoorbeeld bij een nachtmerrie en helpt zijn baasje om het dagelijks leven weer op te pakken. Maar de vraag naar PTSS-honden is zó groot dat de wachttijden bij de twee aanbieders, Hulphond Nederland en KNGF Geleidenhonden, enorm oplopen. Volgens berichten in de landelijke media heeft KNGF Geleidehonden haar wachtlijst zelfs tijdelijk gesloten. Hulpverlening.nl checkt of dat waar is en wat de organisatie eraan doet om meer honden op te leiden.

Is er echt zo veel vraag naar PTSS-buddyhonden?

“Het klopt dat er meer vraag dan aanbod is. De buddyhonden zijn nog een relatief nieuw fenomeen in Nederland. De wachttijd is nu een jaar en dat is natuurlijk al best lang. We hebben te maken met een kwetsbare groep die we geen onrealistische verwachtingen willen geven. Bovendien is de wachtlijst dynamisch, omdat we afhankelijk zijn van het aantal honden dat aan de opleiding tot buddyhond gaat beginnen. We leiden elk jaar meer geleidehonden op; dus zal naar verwachting het aantal buddyhonden ook stijgen. Verder komen er ook honden van blindengeleidehondenscholen uit het buitenland.

Ons buddyhondenproject betreft nog een pilot. In 2012 zijn we met de training van de eerste buddyhonden voor (oud-)geüniformeerden met PTSS gestart. We onderzoeken het effect van de buddyhond op de kwaliteit van leven van deelnemers. Hiervoor werken we samen met wetenschappers van de Open Universiteit in Heerlen (leerstoel Antrozoölogie).”

Klopt het dat jullie de wachtlijst voor PTSS-buddyhonden hebben gesloten?

“We hebben de wachtlijst tijdelijk gesloten om geen valse verwachtingen te geven en teleurstellingen te voorkomen. Bij het aannemen van nieuwe aanvragen voor buddyhonden voor mensen met PTSS werkt KNGF Geleidehonden nauw samen met stichting de Basis. Op zorgvuldige en integere wijze wordt gebruik gemaakt van elkaars kennis en expertise. Zo komen we tot een optimale inzet van professioneel en kwalitatief opgeleide honden voor veteranen, dienstslachtoffers en (oud)politiemedewerkers met ernstige psychosociale klachten en de nazorg hiervan.

De opleiding van de honden en het voorzorgtraject kosten tijd, want we willen dat de aanvragers een hond krijgen die specifiek voor de behoeften van de betreffende baas kan worden ingezet. Een nauwgezette matching dus voor optimaal resultaat. De aanvraag van een buddyhond voor mensen met PTSS verloopt via stichting de Basis. Traumagespecialiseerde maatschappelijk werkers selecteren de cliënten.”

Om hoeveel honden gaat het per jaar?

“In 2015 wilden we tien buddyhonden voor mensen met PTSS opleiden en afleveren. Die doelstelling is behaald, we hebben er zelfs elf kunnen plaatsen. Voor 2016 staat de doelstelling op dertien en het lijkt erop dat we deze doelstelling gaan behalen en zelfs overtreffen. We hebben er inmiddels elf afgeleverd.

Kan dat aantal niet omhoog?

“We zijn afhankelijk van het aantal honden dat aan de opleiding tot buddyhond begint. Onze core business is nog steeds blindengeleidehonden opleiden. Daarvan leveren we er zo’n honderd per jaar af bij mensen met een visuele beperking. Omdat een deel van deze honden minder geschikt is voor die opleiding tot blindengeleidehond, maar wel degelijk kwaliteiten heeft om iemand met een beperking of stoornis bij te staan, zijn we naar andere carrièremogelijkheden gaan kijken. De kennis over hond en handicap die wij in tachtig jaar hebben opgedaan, zetten we nu ook in voor mensen met andere handicaps: bijvoorbeeld (oud-)geüniformeerden met PTSS, mensen met een lichamelijke beperking of kinderen met autisme.

Het aantal honden dat wij opleiden groeit elk jaar gestaag. Er worden elk jaar meer KNGF-pups geboren door verbreding van het eigen fokbestand en door aankopen van honden van collega-geleidehondenscholen in het buitenland.”

Komt iedere veteraan en hulpverlener met een posttraumatische stressstoornis in aanmerking?

“We zijn kritisch en gaan voor kwaliteit. Diverse factoren bepalen of iemand een buddyhond kan krijgen. Denk aan iemands fysieke en mentale gesteldheid en of er genoeg werkaanbod voor de hond is. Dit wordt bepaald in een intakegesprek. Een goede match tussen baas en hond is zeer belangrijk. Daarom vindt er altijd een kennismaking plaats. Zodra KNGF Geleidehonden en de toekomstige baas tevreden zijn over deze match, vindt een instructieperiode plaats. De honden zijn goed opgevoed, gehoorzaam en getraind in het omgaan met situaties die voor hun baas moeilijk zijn. De opleiding wordt afgestemd op de specifieke behoefte van de cliënt. Ook als de hond geplaatst is, blijft KNGF Geleidehonden betrokken en vinden er nazorgbezoeken plaats. Er komt dus veel bij kijken.”

Wat maakt de buddyhond specifiek geschikt voor mensen met PTSS?

“Een buddyhond haalt mensen uit hun isolement, waardoor ze weer deel kunnen nemen aan het sociale verkeer. Hij geeft sociale steun aan mensen een posttraumatische stressstoornis. Buddyhonden hebben de juiste eigenschappen en vaardigheden voor deze taak. Ze zijn goed opgevoed, stabiel, bieden rust en weten om te gaan met moeilijke situaties. Deze buddyhonden worden speciaal getraind voor (oud-)geüniformeerden met een publieke taak die een posttraumatische stressstoornis (PTSS) hebben. Een buddyhond draagt bij aan het gevoel van veiligheid, vergroot de bewegingsvrijheid en biedt troost en rust. De hond leert ook praktische vaardigheden. Hij maakt zijn baas bijvoorbeeld wakker bij nachtmerries.

Bij onze eerste cliënt, een veteraan, zagen we snel resultaat. Hij was getrouwd maar sliep apart van zijn vrouw omdat hij nachtmerries had. Hij hoopte door een buddyhond weer thuis te kunnen slapen. Daar hadden we in eerste instantie een paar maanden voor uit getrokken. Maar na een paar avonden sliep hij alweer thuis. Bij deze veteraan bleek het belangrijk dat de hond zijn baas wakker maakte tijdens een nachtmerrie. Een andere veteraan durfde met zijn hond weer mee te wandelen tijdens het defilé op het Malieveld.”

Hoe lang duurt de opleiding van zo’n hond?

“Na ruim zeven weken gaat de pup naar een van onze puppypleeggezinnen. Dit gezin zorgt voor de socialisatie, opvoeding en verzorging van de jonge hond. Rond veertien maanden komt de hond naar ons opleidingscentrum in Amstelveen. Daar wordt de hond gedurende vier maanden getraind (dit verschilt per hond) om hem alles te leren wat hij nodig heeft om iemand met PTSS goed te kunnen helpen. We leren honden bijvoorbeeld te blokken: dat zij gaan staan tussen de baas en anderen die zij op straat tegen komen.”

Wat kost zo'n hond? En wie betaalt dat?

“De opleidingskosten van ongeveer 15.000 euro neemt KNGF Geleidehonden volledig voor haar rekening. Een deel van de verzorgingskosten zijn voor rekening van de cliënt. Defensie draagt bij aan de verzorgingskosten die een hond met zich meebrengt, dat geldt ook voor de Nationale Politie. De buddyhond wordt vooralsnog niet vergoed vanuit de basisverzekering.”

Is er een oplossing in zicht om de wachtlijst te verkorten?

“Natuurlijk willen wij zo veel mogelijk mensen met PTSS helpen met een buddyhond. We kijken met stichting de Basis hoe we in de toekomst de doelgroep nog beter kunnen voorzien van concrete hulp in de vorm van een zorghond.”



Mail de redactie


Instagram